Banksy

Kim jest Banksy i dlaczego nas porusza?‍

Banksy to artysta, który wdarł się do świata sztuki w sposób niepokorny i bezkompromisowy. Zaczął od graffiti w Bristolu i Londynie w latach 90., a dziś – wciąż anonimowo – wystawia swoje prace na aukcjach, gdzie osiągają zawrotne ceny. Ale co najważniejsze, jego sztuka to coś więcej niż same obrazy czy murale – to głos sprzeciwu wobec nierówności, hipokryzji, bezmyślnego konsumpcjonizmu. Stawia przed nami pytania o granice ludzkiej obojętności, pyta, czy jesteśmy gotowi wziąć odpowiedzialność za to, co dzieje się wokół nas.

Historia zamiast czystych faktów

Zamiast skupiać się tylko na cechach czy datach z życia Banksy’ego, pomyśl o tym, jaki wpływ jego sztuka może wywrzeć na ciebie. Wyobraź sobie, że oglądasz „Venice in oil” – obraz stworzony z dziewięciu olejnych pejzaży Wenecji, do których Banksy wkomponował ogromny wycieczkowy statek. Artysta napisał na swoim Instagramie post: „Ustawiam swoje stoisko na Biennale w Wenecji. Pomimo że to najważniejsze i najbardziej prestiżowe wydarzenie na świecie, z jakiegoś powodu nie zostałem na niezaproszony.” Jednocześnie na jego kanale na YouTube pojawił się ten film: https://youtu.be/C2YRRS5aBRw?si=CbFLtMZsQ8NyU8Ma. W jednej chwili zamiast typowego widoku kanałów weneckich widzisz brutalną prawdę o masowej turystyce, która przyczynia się do dewastacji środowiska i dziedzictwa kulturowego. Co wtedy czujesz? Czy zaczynasz inaczej myśleć o swoim stylu podróżowania, o tym, jak wybierasz miejsca na urlop? Czy rodzi się w tobie pragnienie większej odpowiedzialności za świat, który zwiedzasz?

Podobnie dzieje się, gdy stajesz twarzą w twarz z pracą „Media Canvas” z 2006 roku – odważnym komentarzem na temat tego, w co i komu wierzymy, kiedy czerpiemy informacje z mediów. Banksy zmusza nas do refleksji: czy naprawdę tworzysz własne poglądy, czy może są one kształtowane przez politykę medialną i sensacyjne nagłówki?

Emocje, które zostają na długo

Wizyta w Muzeum Banksy’ego w Krakowie to nie tylko okazja do zobaczenia 150 prac artysty. To szansa, by skonfrontować się z własnymi przekonaniami, wyjść ze strefy komfortu, a przy okazji poczuć dreszcz ekscytacji – bo gdzieś w tyle głowy szeptem zadajemy sobie pytanie: „Jak daleko sięga wolność artystycznego wyrazu, a gdzie zaczyna się komercja?” Banksy sam mawia, że komercyjny sukces jest oznaką porażki dla artysty graffiti. Czy zatem pieniądze i popularność — zmniejszają moc jego przesłania? Czy przeciwnie – pozwalają mu dotrzeć do szerszej publiczności?

Za i przeciw, czyli różne punkty widzenia

ZA:

• Głębokie przeżycie: Emocje wywołane obcowaniem z pracami Banksy’ego potrafią otworzyć oczy na niesprawiedliwości społeczne czy ekologiczne.
• Inspiracja: Możesz wyjść z wystawy z głową pełną nowych pomysłów na to, jak zmieniać swoje otoczenie i własne życie.
• Unikalne miejsce: Klimat starego poprzemysłowego budynku, w którym mieści się Muzeum, przywołuje skojarzenia z ulicznym rodowodem sztuki Banksy’ego.

PRZECIW:

• Komercjalizacja: Dla niektórych fakt, że sztuka uliczna trafia pod strzechy galerii i muzeów, stoi w sprzeczności z jej buntowniczym duchem.
• Pytanie o autentyczność: Nie wiemy, ile w tym wszystkim jest jeszcze „prawdziwego” Banksy’ego, a ile marketingowej otoczki.
• Ograniczony wpływ na zmiany: Nawet gdy czujesz silną motywację do działania, możesz się zastanawiać, czy to wystarczy, żeby faktycznie poruszyć osoby decydujące o losach świata.

Moje wrażenia i pomysły

Odwiedziłam Muzeum 27 grudnia 2024 r. i byłam zaskoczona rozmiarem prezentowanej kolekcji. Zwiedzanie to wielka przygoda, po której wychodzisz na podwórze ozdobione graffiti – i tu aż chce się powiedzieć: świetnie, że zadbano o ciąg dalszy tej„ulicznej” opowieści. Osobiście dodałabym jeszcze dwie rzeczy:

1. Kierunkowskazy w przestrzeni miejskiej – dyskretne znaki prowadzące gości od Rynku Głównego aż pod drzwi Muzeum.
2. Miejsce do tworzenia nowych prac przez zapraszanych artystów (a może i amatorów?), by kontynuować żywiołową, wolnościową tradycję Street Art.

Dlaczego warto pójść?

Bo być może właśnie tam – wśród sztuki, która prowokuje, zaskakuje i zmusza do konfrontacji z własnymi poglądami – znajdziesz inspirację do zmiany. Czasem wystarczy jeden obraz czy instalacja, żeby zasiać ziarno wątpliwości w sercu i umyśle. A przecież od wątpliwości zaczyna się całe poszukiwanie prawdy.

Jeśli więc czujesz, że potrzebujesz w swoim życiu iskry, która rozpali nową ciekawość i skłoni do przemyśleń, wpadnij do Muzeum Banksy’ego w Krakowie. Nieważne, czy wyjdziesz stamtąd z myślą, że Banksy to komercyjny produkt, czy z przekonaniem, że wciąż jest bezkompromisowym głosem uciśnionych – na pewno zyskasz okazję, by spojrzeć na otaczający świat z innej perspektywy.

I właśnie to sprawia, że wizyta w tym miejscu to coś więcej niż oglądanie dzieł w ciszy muzealnych sal. To emocjonalna podróż, która może odmienić twoje spojrzenie na sztukę, media i własny wpływ na świat.

‍

‍

‍