Czas "zatrzymany" w fotografii

Czy zdarzyło Ci się kiedyś spojrzeć na zdjęcie i poczuć, jakby ktoś zatrzymał czas specjalnie dla Ciebie? Fotografia potrafi przenieść nas w inny wymiar – wydobywa emocje, których często nie dostrzegamy na co dzień. Jeden kadr ma moc zatrzymania chwili, opowiedzenia historii i zmiany naszego spojrzenia na rzeczywistość.

Można by długo mówić o sprzęcie fotograficznym i technicznych aspektach robienia zdjęć, ale prawdziwa siła tkwi w wyjątkowym spojrzeniu na świat i w umiejętności uchwycenia w zdjęciu tego, co w nas najbardziej ludzkie – emocji, pragnień czy ulotnych momentów. Jeśli potrzebujesz dowodu, wystarczy, że poznasz twórczość Helmuta Newtona.

W sierpniu 2024 roku odwiedziłam Muzeum Fotografii (Helmut Newton Foundation) w Berlinie – to zaledwie 240 kilometrów od granic Polski, a daje wrażenie podróży w zupełnie inny wymiar sztuki i historii. Zanim przekroczysz próg muzeum, poznasz skrawek losów samego Helmuta Newtona: wyjechał stąd w 1938 roku, uciekając przed nazistami, i dopiero wiele lat później powrócił do Europy, stając się jedną z najważniejszych postaci w świecie fotografii mody i aktu.

Prowokacja i refleksja

Newton znany jest ze swojej odwagi – prowokuje, ironizuje i bawi się stereotypami. Robi to jednak w taki sposób, że trudno przejść obok jego prac obojętnie. Znacząco wpłynął na dyskusję o postrzeganiu kobiecego ciała w fotografii mody, balansując na cienkiej granicy między artystycznym zachwytem a uprzedmiotowieniem. To właśnie ta odwaga staje się dla wielu ludzi inspiracją do zadawania pytań o wolność, granice i wpływ sztuki na nasze życie.

Wnętrza muzeum

Wystarczy wejść do muzeum, by poczuć atmosferę twórczego niepokoju i fascynacji. Owalna klatka schodowa, czerwony dywan i ogromne czarno-białe fotografie z serii „Big Nude” – te elementy od razu wywołują w nas ciekawość, czasem nawet lekkie onieśmielenie. Ta mieszanka emocji przypomina, że jesteśmy świadkami czegoś wyjątkowego i że to, co zobaczymy, może nas zmienić.

Parter muzeum skrywa prywatne archiwa Helmuta Newtona oraz jego żony, June Newton – również znanej fotografki (tworzącej pod pseudonimem Alice Springs). Tam znajdziesz magazynowe okładki z minionych dekad czy intymne, niepublikowane wcześniej kadry. Każde z tych zdjęć opowiada odrębną historię – dla jednych będzie to sztuka przez duże „S”, innych może zszokować, ale wątpliwe, by ktokolwiek wyszedł stamtąd obojętny.

Nie tylko Newton

Na wyższych piętrach czekają wystawy innych artystów, często pokazujących Berlin tuż po II wojnie światowej – miasto w gruzach, odbudowujące się, pełne nadziei i jednocześnie naznaczone przeszłością. W tym kontekście fotografie Newtona zyskują dodatkową warstwę znaczeń: burzą stereotypy i skłaniają do refleksji o tym, co kryje się w nas samych.

Dla mnie ta wizyta była jak podróż do wnętrza siebie. Przypomniała mi, że w życiu liczy się nie tylko„tu i teraz”, ale też to, co zostaje z nami na dłużej – wspomnienia, historie i emocje, które nadają sens codziennym działaniom. Fotografia stała się dla mnie mostem łączącym przeszłość z teraźniejszością, ale też inspiracją do wykorzystania w pracy.

Dlaczego warto?

W świecie zdominowanym przez technologię i coraz częściej obrazów generowanych przez sztuczną inteligencję, twórczość mistrzów pokroju Newtona przypomina mi o tym jak ważna jest pomysłowości i samodzielne myślenie. To coś więcej niż sam zachwyt nad kadrem – to emocje, które skłaniają do zadania sobie pytań: kim jesteśmy, co czujemy i jak chcemy wyrażać siebie w relacji ze światem?

Jeśli poszukujesz inspiracji, chcesz obudzić w sobie nową energię twórczą czy po prostu doświadczyć sztuki, która porusza i zmusza do myślenia, odwiedź to muzeum. Daj się pochłonąć historiom opowiedzianym obrazem i sprawdź, jaki wpływ wywrą na Tobie. Może to będzie impuls do zmian w Twoim patrzeniu na pracę, pasje czy codzienne wybory.

Zresztą, przekonaj się sam/a… W końcu najlepsze historie to nie te, które oglądamy, ale te w których – choćby na chwilę – możemy odnaleźć cząstkę siebie.

‍